Contact: Jules Scholten.
Nota Gezondheidsbeleid van de gemeente Rhenen
Bijgedragen door Jules Scholten
maandag, 01 mei 2006
In juli 2005 reageerde de WMR op de concept Nota Gezondheidsbeleid van Rhenen, 2005 – 2008. Die Nota werd in november 2005 vastgesteld door de Raad. Helaas moeten wij constateren dat de gemeente slechts op één punt rekening heeft gehouden met onze zienswijze. De Nota maakt duidelijk dat Rhenen in de beleidsformulering een keus heeft gemaakt uit negen mogelijke thema’s. De 9 thema’s zijn gegroepeerd in 4 factorengroepen: Leefstijl, Leefomgeving, Zorgsysteem en een Combinatiegroep van alle factoren. De keus voor speciale aandacht in het beleid is gevallen op 4 thema’s in de factorengroepen “Leefstijl” en “Zorgsysteem”. Het is opvallend dat de gemeente geen thema heeft geselecteerd op het gebied van de “Leefomgeving”. In bijlage 3 van de Nota worden de bijbehorende thema’s “Fysieke overlast in de leefomgeving” en “Leefomgeving als kader voor samenleven” wel genoemd maar verder niet behandeld. Een gemiste kans.
De WMR vindt het teleurstellend dat in de Nota geen speciale beleidsaandacht wordt gegeven aan de thema’s behorende bij de “Leefomgeving”. Onder fysieke overlast vallen namelijk verscheidene milieuaspecten die van invloed zijn op de kwaliteit van de leefomgeving en de volksgezondheid in de gemeente. Die aspecten zijn door gemeentelijk beleid in gunstige zin te beïnvloeden. Deze Nota geeft daartoe dus geen mogelijkheid, een gemiste kans! Het gaat met name om geluidhinder, luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, lichthinder en stralings-effecten van zendmasten.
Geluidhinder, luchtkwaliteit en verkeersveiligheid
De aspecten geluidhinder, luchtkwaliteit en verkeersveiligheid zijn vooral gerelateerd aan de doorgaande wegen N225 en N233 in de woonkernen van Rhenen en Elst. De WMR is van mening dat in de Gezondheidsnota de knelpunten langs deze wegen hadden moeten worden aangegeven met aanduiding van de weggedeelten in beide kernen waar de normen voor geluidhinder en luchtkwaliteit mogelijk worden overschreden. In dit verband wijst de WMR op de opvallende constatering in de Nota dat uit enquêtes onder alle leeftijdsgroepen in de gemeente blijkt dat CARA-klachten hoog scoren. De Nota ziet hierin een mogelijke aanleiding voor nader onderzoek. De mogelijkheid bestaat immers dat deze klachten direct verband houden met de slechter wordende luchtkwaliteit als gevolg van toenemende verkeersemissies. Ook geluidhinder door verkeer heeft een negatieve invloed met name op het slaapgedrag van kwetsbare groepen in de samenleving en de leerprestaties van scholieren. In bijlage 3 van de Nota staat dat gezondheidsaspecten in bestemmingsplannen niet worden meegenomen omdat het voornamelijk gaat om de inrichting van de openbare ruimte. Dat is niet juist. In bestemmingsplannen moet immers rekening worden gehouden met milieunormen op het gebied van geluid, luchtkwaliteit en stank die beperkingen opleggen aan voorgenomen bestemmingen. In onze zienswijze wezen wij hierbij op recente uitspraken van de Raad van State in de toetsing van bestemmingsplannen aan het nieuwe besluit luchtkwaliteit.
In de Nota is niet aangegeven welk beleid de gemeente heeft en van plan is te ontwikkelen om de verkeersveiligheid te vergroten.
Lichthinder
De lichthinder in de gemeente vormt een ander punt van aandacht. De WMR is geïnformeerd door de stichting Natuur en Milieu Utrecht (NMU) dat de gemeente Rhenen landelijk gezien slecht scoort. Rhenen staat op plaats 400 van het totaal van 572 gemeenten in Nederland. Dit blijkt uit de interpretatie van lichtuitstraling op satellietbeelden van 1992/93 en 2000. Een onderzoek uitgevoerd door Alterra toont verder aan dat ondervraagde mensen duisternis belangrijk vinden onder meer om goed te kunnen slapen. Licht en duisternis regelen de hormoonhuishouding van dieren en de mens. Nachten die niet donker genoeg zijn, kunnen resulteren in een verminderde weerstand tegen infectieziekten. In de Nieuwsbrief van april 2005 gaven wij aandacht aan het thema “Licht en duisternis rond Rhenen”. Wij deden dat in het kader van de landelijke campagne “Laat het donker donker” van de Stichting Natuur en Milieu en de 12 Milieufederaties. Het blijkt dat verscheidene maatregelen mogelijk zijn op gemeentelijk niveau die lichthinder kunnen verminderen of vermijden. Suggesties voor verbetering werden gegeven in die Nieuwsbrief en elders op de website onder het thema “Licht en Donker”.
Aandacht voor gezondsheidsklachten als gevolg van straling zendmasten
Tijdens de behandeling van de concept Nota in de commissie Samenlevingszaken in juni 2005 heeft de WMR gebruik gemaakt van het spreekrecht. Er is toen gewezen op de problemen rondom de zendmastenproblematiek, o.a. naar aanleiding van gezondheidsklachten en ontbrekend RO beleid voor de plaatsing van zendmasten. Dit heeft geresulteerd in de opname van een passage over UMTS straling in bijlage 3 van de Nota. Daarin staat dat de gemeente het aantal antennes in kaart zal brengen en dat het in afwachting van de uitkomst van onderzoek op nationaal en internationaal niveau over de effecten van stralingsmasten zich terughoudend zal opstellen bij het verlenen van toestemming aan de plaatsing van zendmasten. Zie elders op de website onder “Zendmasten”.
Deze terughoudendheid is dus ook van toepassing op de in november 2005 ingediende aanvraag voor een bouwvergunning en verzoek om vrijstelling door Vodafone voor de bouw van een 38 meter hoge GSM antennemast aan de Sportweg in Elst.
Jules Scholten