Werkgroep Milieubeheer Rhenen bezorgd over bomenlijst
Door Wim Lauffer, 6 maart 2019
Rhenen – “Voordat we kunnen gaan werken met een Bomenlijst moet er eerst een ‘Groenvisie’ ontwikkeld worden, waarin het gemeentebestuur het beleid met betrekking tot de groenvoorzieningen in Rhenen voor langere tijd vastlegt”. Ellen Appeldoorn van de Werkgroep Milieubeheer Rhenen (WMR) maakt zich zorgen over de introductie van de Bomenlijst door het college van burgemeester en wethouders.
Ellen Appeldoorn, lid van de WMR bij een forse stapel gekapte bomen in het Rhenense stadsbos, langs het fietspad tussen Reumersweg en Autoweg. (Foto: Max Timons)
Op de Bomenlijst worden bomen geplaatst, waarvoor een kapvergunning moet worden aangevraagd. “Dat is anders dan nu, want nu moet altijd een vergunning worden aangevraagd als men een boom wil kappen”, aldus Appeldoorn. Op de lijst staan nu ongeveer achthonderd bomen gemeld en dat is een beperkt aantal op een door de gemeente geschat aantal van zo’n zestienduizend bomen. De lijst is samengesteld door ambtenaren, die een inspectieronde hebben gemaakt in Rhenen en het bomenbestand hebben beoordeeld. Appeldoorn: “Ook de burgers kunnen bomen aanmelden, maar het ligt niet voor de hand dat daar veel gebruik van gemaakt zal worden, want wie beperkt nu graag de zeggenschap over de bomen die in zijn eigen tuin staan?”
Cruciaal Belang
“Iedereen weet nu zo langzamerhand wel dat bomen van cruciaal belang zijn voor een gezonde samenleving. Zijn nemen CO2 en fijnstof op en geven weer zuurstof af”, aldus Appeldoorn. Daarnaast zorgen bomen ook voor verkoeling en dat is gezien de huidige stand van zaken met de opwarming van de aarde, waarbij ook in Nederland afgelopen zomer alle warmterecords zijn verbroken, meer dan alleen maar een bijkomend voordeel”. De WMR veroordeelt de kaalslag die afgelopen jaren heeft plaatsgevonden in de stad Rhenen. “Hoeveel bomen zijn er wel niet gekapt, er staan nog nauwelijks bomen in het centrum” En dat geldt niet alleen voor de binnenstad. “Ook in de bossen rondom onze gemeente wordt veel en bijzonder grof gekapt. Organisaties als Staatsbosbeheer en Utrechts Landschap leveren daar helaas een belangrijke bijdrage aan”. De werkwijze om gekapte bomen te vervangen door nieuwe aanplant, juicht WMR toe. “Maar daar gaan zomaar twee generaties overheen voordat deze aanplant volgroeid is”.
Groenvisie
WMR wil bewerkstelligen dat er eerst een groenvisie wordt vastgesteld, waar een bomenlijst eventueel een onderdeel van kan zijn. In de Groenvisie wordt vastgelegd hoe de gemeente Rhenen voor een langere periode omgaat met de natuur in de gemeente. Appeldoorn: “En die groenvisie komt er hoor, want die maakt deel uit van de Omgevingswet, die in 2021 wordt ingevoerd”. Ellen Appeldoorn vreest dat er vooral economische redenen ten grondslag liggen aan de sterk verhoogde kapactiviteiten in het laatste decennium.
Ook stelt zij vast, op basis van publicaties over dit onderwerp, dat er aanzienlijk minder nieuw aanplant komt, dan wordt gekapt. WMR adviseert de gemeente zuinig te zijn op wat er nu nog aan bomen is, ook voor de generaties na ons en daarnaast pleit zij voor aanplant van bomen waar het mogelijk is, als lange termijn investering en ter voorkoming van een leeg landschap. “Genoeg redenen om je nog eens goed te bezinnen op een goed doordachte groenvisie”, besluit Appeldoorn haar betoog.
Raadscommissie R&E
Dinsdag, 12 maart is er een openbare vergadering van de commissie Ruimte en Economie, waarop de Bomenlijst aan de orde komt. Belanghebbenden, zoals de WMR kunnen dan inspreken.
Zie ook rhenen.raadsinformatie.nl agendapunt 5.
Bomenlijst Gemeente Rhenen 2019
Door Ellen Appeldoorn, februari 2019
De WMR maakt zich ernstig zorgen over het groen in onze gemeente en de bomen in het bijzonder.
Rhenen is de laatste jaren in een rap tempo aan het ontgroenen…
Veel bomen zijn al gekapt of op extreme wijze gesnoeid. En dat terwijl bomen een unieke bijdrage leveren aan een leefbare en groene stad. Ze hebben een positief effect op de gezondheid van mensen en op de aantrekkelijkheid van de stad. Bomen vormen bovendien een biotoop voor veel organismen en dragen hiermee bij aan de biodiversiteit in de stad.
We zijn in Rhenen zo trots op ons groene imago maar de werkelijkheid is dat er de afgelopen jaren veel groen verdwenen is. Ook op opvallende locaties, zoals bij het voormalig gemeentehuis en aan de Herenstraat. Men maakt plannen hoe we ons centrum aantrekkelijker kunnen maken en dan halen we juist de (beeldbepalende) bomen weg…
Er wordt extreem en vaak gesnoeid. In veel straten zijn bomen gesnoeid tot stammen met erg korte takken. Dit ‘kandelaberen’ wordt steeds vaker toegepast. Kandelaberen maakt de bomen erg kwetsbaar, voor zonnebrand, rotting en schimmelvorming. Vooral oudere bomen kunnen vaak niet meer succesvol herstellen. Bomen kunnen doodgaan. Om het maar niet te hebben over hoe onnatuurlijk een boom eruit ziet! WMR zou graag zien dat de gemeente minder vaak en minder extreem laat snoeien, ook als het gaat om bomen van particulieren.
In de stadsbossen van Rhenen worden veelvuldig gekapt en gedund. Dit gebeurt op zeer grove wijze, dat bewijzen de diepe sporen van zwaar materieel en de uitgereden paden. Het vernielt de bossen ongekend. Het kappen en de regelmaat waarin dit gebeurt, geeft de bossen te weinig kans om te herstellen.
Het gemak waarmee een boom gekapt wordt is zorgwekkend! Maar een boom is geen wegwerpartikel! Bomen zijn kostbaar en belangrijk. Ze geven ons zuurstof, schaduw en schoonheid. Bomen zijn deel van de stedelijke inrichting. Bovendien zijn ze onmisbaar als het gaat om waterbeheer, verkoeling, klimaat, opname van CO2 en het afvangen van fijnstof. Ze maken de leefomgeving prettiger en gezonder. Voor insecten, vogels en andere dieren zijn bomen van levensbelang. Een boom is, door zijn vele functies, van groot algemeen nut!
De rol van de gemeente gaat veranderen bij de inwerking treding van de Omgevingswet. De overheid moet de kwaliteit van onze leefomgeving waarborgen, beschermen en handhaven. Een strategisch beleid voor de fysieke leefomgeving kan alleen zinvol opgesteld worden als er een visie is op een duurzaam bomenbestand.
De gemeente moet een Omgevingsvisie opstellen, een kader waarin een gewenst toekomstbeeld wordt opgenomen. Daarin staan alle gebruiksdoelen (wegen, water, bouwen, groen en natuur). In een bomenbeleidsplan moeten bomen gezien worden als belangrijke ruimtelijke componenten die een zelfstandige rol hebben.
De gemeente Rhenen overweegt om de kapvergunning af te schaffen. Als alle regelgeving hieromtrent in een Omgevingsplan wordt vastgelegd zonder eerst een brede groenvisie te hebben met toetsingskaders, dan is de bescherming van onze groene leefomgeving niet gewaarborgd. De gemeente maakt nu een bomenlijst maar dat is een veel te beperkt middel om bescherming te garanderen en loopt vooruit op de Omgevingswet. Een bomenplan moet passen in een grotere visie op het groen met daarin aandacht voor (bos)beheer, aanplant en onderhoud voor alle bomen. Op de bomenlijst zijn alleen de monumentale bomen opgenomen.
WMR hoopt dat in de nieuwe Omgevingsvisie een toekomstbestendig beleid is opgenomen waarin bomen, inheems of uitheems, de waardering (en bescherming) krijgen die ze verdienen voor hun grote bijdrage die ze leveren aan de kwaliteit van onze leefomgeving. Zolang die visie er niet is, werkt een kapvergunning beter als een drempel voor veel mensen om een boom te kappen.